Zbliża się szalony czas, a więc zakupy roślinne przed nami. Spragnieni kolorów udajemy się na giełdę lub do centrum ogrodniczego i co robimy? Oczywiście - kupujemy rośliny. Ale jak kupujemy? - oczywiście spontanicznie.

No i muszę tutaj nieco ochłodzić naszą "misję zakupową". Otóż spontaniczne zakupy cieszą zaraz po zakupie, ale nie są najlepsze dla ogrodu. Dlatego chcę Wam udzielić kilka wskazówek odnośnie wyboru najlepszych roślin dla Waszego ogrodu.

O czym trzeba wiedzieć zanim udamy się na zakupy i co trzeba zrobić? Trzeba zakupy zaplanować. A planowanie zależy od kilku czynników, o których poniżej.

Styl ogrodu

Styl ogrodu odzwierciedla nasz osobisty gust. Odzwierciedla także naszą osobowość. Jeśli dobrze wybierzemy, ogród oczaruje nas każdego dnia i będziemy się w nim czuć doskonale.

Jeśli nie mamy konkretnego gustu zróbmy sobie wycieczkę po okolicznych ogrodach lub ogrodach pokazowych w Polsce, czy za granicą. Wtedy łatwiej będzie nam się zdecydować na konkretny styl. Pomaga także przeglądanie pism ogrodniczych i zaznaczanie sobie ulubionych zakątków.

Kolorystyka ogrodu

Jest równie ważna jak styl. Czasem styl narzuca kolorystykę. Na przykład styl minimalistyczny niejako wymusza także oszczędne użycie koloru, a rustykalny wręcz o kolory "prosi".

Jeśli nie mamy doświadczenia w dobieraniu barw, wybierajmy na zasadzie uzupełniania (biały-różowy-niebieski-fioletow) lub stopniowania (czerwony-pomarańczowy-żółty)), lub na zasadzie kontrastu (niebieski-żółty, czerwony-niebieski, żółty-czerwony).

Ciemne miejsca rozjaśni nam zawsze biel. Wybieramy nie tylko białe kwiaty (np. hortensje), ale także liście (dereń biały "Elegantissima', hosty, turzyca 'Evergold'. Sprawdziłam u siebie także podobne działanie koloru żółtego, zwłaszcza liści.

Na słoneczne stanowiska nadają się rośliny o jaskrawych barwach (berberysy, tawuły) lub srebrzystych, pokrytych kutnerem liściach (lawenda, czyściec).

Ogród łatwy w uprawie czy pracochłonny?

Wybór roślin trudnych lub łatwych w pielęgnacji zależy głównie od czasu, jaki możemy poświęcić na pracę w ogrodzie. Jeśli mamy tylko kilka godzin w tygodniu, nie kupujmy roślin wrażliwych na choroby czy atakowanych przez szkodniki. Nie zadbamy o nie w odpowiednim czasie i ogród dużo straci, bo rośliny będą smutno wyglądały. W tym przypadku wybieramy odporne krzewy, które tniemy raz w roku, albo wcale.

Jeśli ogród jest naszą pasją i mamy dużo czasu na opiekę nad ogrodem, możemy poeksperymentować ze wszystkim. Jednoroczne, cebulowe, warzywa, iglaki, trawy - wszystko jest dobre i interesujące, bo mamy pewność, że damy radę.

Nie ma nic smutniejszego, niż zaniedbany ogród. Dlatego warto pomyśleć nad takim rozplanowaniem roślin, abyśmy dali radę podołać naszej misji. Lepiej nie kupować zbyt wielu gatunków.

Ogród ozdobny czy użytkowy

Jedni ogrodnicy preferują wyłącznie kwiaty i rośliny ozdobne, inni wszystko to, co się da zjeść. Moda na warzywa i zioła, a także owoce powoduje, że coraz więcej osób zakłada warzywniki, ale nie są one takie, jak kiedyś.

Warzywniki bywają bardzo ozdobne, zwłaszcza jeśli między warzywa i zioła wpleciemy trochę kwiatów. Przyciągną one pożyteczne owady, które będą walczyć ze szkodnikami, a także ochronią przed szkodliwymi nicieniami. Należą do nich głównie aksamitki i nagietki.

Polecam także poziomki, truskawki i borówkę amerykańską, która ma zbawienne działanie na nasze zdrowie. Miłośnicy korzyści z ogrodu wybiorą zatem warzywa.

Strefa klimatyczna

Przed zakupami zaglądamy do jakiej strefy przemarzania nasza okolica należy. To ważne, aby nie kupować zbyt wielu roślin, które niskich temperatur nie wytrzymują. Będą wymagały ciągłego okrywania, kopczykowania, przechowywania i uzupełniania nasadzeń w razie wymarznięcia.

Często eksperymentowałam z fatsjami, aukubą czy bambusami. Ale zawsze kończyło to się niepowodzeniem, dlatego teraz jednak bardziej zastanawiam się czy warto je znowu sadzić.

Jeśli nie znamy dobrze wszystkich roślin, bardzo przydatny okazuje się "Katalog roślin" polecany przez szkółkarzy polskich. Mając go ze sobą w sklepie, łatwo będzie sięgnąć i sprawdzić czy daną roślinę warto kupić.

Można także popytać zaprzyjaźnionych sąsiadów, co w ich ogrodzie dobrze rośnie, a co nie.

Nasłonecznienie

Jest to jeden z podstawowych warunków decydujących o doborze roślin. Na pewno nie wolno uprawiać w cieniu roślin uwielbiających słońce. Na odwrót jest to już bardziej dopuszczalne, bo zawsze można posadzić drzewo, które będzie cieniowało, albo dostarczyć więcej wody. Dlatego planując rabaty oznaczamy na planie, jak się ma słońce do tego miejsca.

Rodzaj gleby

Należy zdawać sobie sprawę z rodzaju gleby, jaką mamy w ogrodzie. Wyraźnie podmokła lub wyraźnie piaszczysta od razu eliminuje pewne gatunki. Jeśli posadzimy "na przekór" to możemy się mocno rozczarować i stracić sporo pieniędzy. Tylko niektóre rośliny będą rosły na ciężkiej glinie lub na pylistym piasku. Jeśli koniecznie chcemy coś posadzić, a warunki na to nie pozwalają, zastanówmy się, czy nie da się ich zmienić.

Może uda się rozluźnić, przekopać, użyźnić glebę, może podnieść rabaty lub wykonać drenaż, a w przypadku ubogich gleb, po prostu dodać dużo materii organicznej? Na pewno tak, tylko musimy wiedzieć, jak to zrobić i najlepiej mieć pod dostatkiem sporo własnego kompostu. Opłaca się wygospodarować miejsce w rogu ogrodu i go robić, bo nic nie kosztuje, tylko naszą pracę. Odpady ogrodowe mamy zawsze pod ręką.

Odczyn pH gleby

Kwasomierz glebowy wskaże nam pH gleby. Zasadowe gleby kochają cisy, winorośle, bzy, lawenda, jaśminowce, trawy i trzmieliny. Warto o tym pamiętać, jeśli taką glebę właśnie mamy.

Jeśli jest kwaśna wymaga wyboru roślin kwaśnolubnych (azalie, różaneczniki, wrzosy, wrzośce, pierisy), bo w przeciwnym wypadku rośliny będą miały ograniczony dostęp do składników pokarmowych. Przestaną się rozwijać, a nawet mogą całkowicie zamierać. Możemy się ratować zaprawianiem i zakwaszaniem gleby , a także nawożeniem specjalistycznymi nawozami, aby dobre pH utrzymać.

Przyznam, że w swoim ogrodzie robię nasadzenia czasem wbrew logice i sadzę kwaśnolubne, choć takiej gleby nie mam. Zaprawiam jednak rabaty kwaśną próchnicą, która zmienia odczyn gleby na wymagany. I tak pracowicie upływa mi czas na ogrodowych pracach, a rośliny świetnie rosną i kwitną.

Zasada wielokrotności i powtarzania roślin

Każdy początkujący ogrodnik przechodzi przez to, że podobają mu się prawie wszystkie rośliny i będąc w sklepie ogrodniczym, każdą by kupił. Ale takie kupowanie szybko mu się znudzi, albo zniechęci i wprawi w złość. Jednak wybór po kilka sztuk zawsze lepiej się opłaci, bo kilkoma jednakowymi roślinami łatwiej zapełnić ogród i stworzyć kompozycje z inną rośliną, nawet pojedynczą.

Podam taki przykład. Jedno ładne drzewo lub niewysoka roślina na pniu (miłorząb, cis, trzmielina a nawet dowolny topiar) zawsze będzie lepiej wyglądało na wysepce w trawniku, podsadzone plamą jednakowych roślin odpowiednio dobranych, niż przypadkowa "zbieranina" różnych roślin, które nierzadko do siebie wcale nie pasują, choć pojedynczo są ładne.

Ogród na każdą porę roku

Jeśli chcemy mieć ogród piękny przez cały rok wybieramy rośliny zimozielone, czyli takie które zachowują liście na zimę. Nierzadko ich kolor jest bardzo atrakcyjny i trwały.

Są to głównie iglaki (świerki, żywotniki, cyprysiki, choiny, jodły), ale dużo jest też gatunków roślin liściastych i te szczególnie polecam, bo oprócz liści, w większości mają też ozdobne kwiaty lub owoce, np. runianka, trzmieliny, ostrokrzewy, żurawki i żuraweczki, bukszpany, irgi, ogniki, różaneczniki, wrzosy i wrzośce.

Jeśli zależy nam na ogrodzie ozdobnym wiosną, sadzimy w przewadze gatunki wiosenne, np. ciemierniki, wrzośce, magnolie, pierwiosnki. Tak samo, jeśli chodzi o pozostałe pory roku. Ulubioną podkreślamy zwiększeniem roślin kwitnących o tej właśnie porze roku.

Widać więc, że dobór roślin wcale nie jest taki trudny. Poznanie własnego ogrodu i własnych preferencji pomoże nam zawęzić listę i dokonać właściwych zakupów, czego Wam serdecznie życzę. I nie przejmujcie się, jeśli czasem kupicie coś spoza swojej "żelaznej" listy.

Po to jest przecież ogród: ma sprawiać radość.

Fot. Danuta Młoźniak