Coton Manor Garden (plan ogrodu) położony jest w Anglii, w hrabstwie Northamptonshire, w miasteczku Coton, kilkanaście kilometrów na północny zachód od Northampton. Miałam okazję zobaczyć to śliczne miejsce w maju ubiegłego roku. Wspaniały ogród, do którego chciałoby się wracać, albo go mieć...

Ogród został założony w latach 20-tych XX wieku, przez dziadków obecnego właściciela Iana Pasleya-Tylera, zatem uprawia go już trzecie pokolenie ogrodników.

W ogrodzie znajduje się ławka upamiętniająca założyciela ogrodu - to chyba dość charakterystyczne w angielskich ogrodach. Ławki są albo na pamiątkę, albo fundowane przez kogoś, kto chce przejść w ten sposób do historii.

W trakcie zwiedzania przeze mnie tego ogrodu, żona właściciela i jego córka ze spokojem, bardzo dyskretnie pieliły rabaty. Żadnych innych pracowników nie było, poza osobą sprzedającą byliny w sklepiku, ale i ona być może należała do rodziny. A przecież pracy w takim ogrodzie musi być mnóstwo.

Kilkakrotnie były tutaj kręcone odcinki popularnego serialu BBC „The Gardener’s World”, więc jest on jednym z najbardziej znanych prywatnych ogrodów angielskich, jako przykład typowego angielskiego ogrodu krajobrazowego, składającego się z wielu mniejszych ogrodów.

Coton Manor Garden położony jest na stoku łagodnego wzgórza, nie ma zaznaczonych granic i dlatego fantastycznie stapia się z otaczającym krajobrazem. Zaprojektowany został na różnych poziomach i jak to przeważnie bywa w angielskich dużych ogrodach – składa się z wielu mniejszych "pokoi ogrodowych", co sprawia że całe założenie jest różnorodne, a odwiedzających za każdym rogiem, czy zakrętem czeka niespodzianka w postaci nowych widoków i wrażeń. Cały ogród zajmuje obszar około 10 akrów ( mniej więcej 5 hektarów), mieści się w nim dom, sklep, ogród reprezentacyjny i szkółka bylin, w której można kupić mnóstwo roślin, rozmnażanych w szkółce. Miałam wrażenie, że jest tam… wszystko.

Do ogrodu weszliśmy z dziedzińca, na którym znajduje się sklep i kawiarenka. Tytułowy „manor” to duży XVII-wieczny wspaniały dom, zbudowany z beżowego kamienia, przepięknie, wręcz bajkowo porośnięty wspaniałymi pnącymi różami, które w drugiej połowie maja już były w pełni kwitnienia i jasnofioletową glicynią.

Wokół domu rozpościera się wielki taras wyłożony kamiennymi płytami, na którym ustawiono wiele donic, koryt i innych pojemników z kwiatami. Wszechobecne są płożące dzwonki Poszarskiego (Campanula poscharskyana) i czerwone ostrogowce (Centranthus ruber), które same się rozsiewają i wyrastają ze szczelin w płytach tarasu i murach domu. Boski widok!

Przy tarasie, z boku domu dobudowany jest już bardziej współczesny ogród zimowy, w którym odbywają się zajęcia szkoły ogrodniczej, właściciele prowadzą bowiem również działalność edukacyjną, organizują różne szkolenia i kursy. Ta „szklarenka” znakomicie wtapia się w dom i nie wygląda wcale jak „z innej bajki”.

Obok tarasu znajduje się otoczone kamiennym murem i żywopłotem ze strzyżonego ostrokrzewu klasyczne założenie – rabaty, rozchodzące się promieniście i ułożone w kształt koła, środek którego wieńczy kamienna urna. Ku mojemu zaskoczeniu to miejsce nazywa się „Starym ogrodem różanym”, chociaż nie rosną tam róże, tylko byliny. Widocznie kiedyś kwitły tam róże, musimy uwierzyć na słowo.

Obok różanki, której nie ma, wybudowane zostały piętrowo, jedna pod drugą, dwie długie rabaty, z czego jedna na murku z kamienia, z rosnącymi na nim i pomiędzy kamieniami malowniczymi bylinami – smagliczkami, rozchodnikami, rogownicą, dzwonkami. Z ogrodu różanego przechodzi się do ogrodu leśnego ze starymi wysokimi drzewami, do którego zaprasza posążek grającego na flecie fauna.

Dalej możemy pójść do ogrodu wodnego, a właściwie wodno-leśnego, bagiennego, z płynącym strumieniem, jeziorkami, w którym rosną funkie, rodgersje, zawilce oraz inne byliny cieniolubne i wilgociolubne. Ogród założony został na zboczu. Ogląda się go schodząc po szerokich kamiennych stopniach.

Woda występuje jeszcze w kilku miejscach ogrodu – na końcu łąki, która zajmuje ¼ powierzchni ogrodu. Płynie tam strumień z niewielkiego jeziorka, nad którym przechadzają się … flamingi w nierzeczywistych kolorach – białe, pomarańczowe, różowe i ozdobne ptactwo domowe, czyli swojskie kury i kogutki. Kolejne jeziorko i strumyk płynie wokół rabaty czerwonej i żółto-niebieskiej.

Z ogrodu wodnego możemy przejść tunelem wierzbowym do starego sadu, z wiekowymi drzewami owocowymi, w którym murawa jest utrzymywana jako łąka z charakterystycznie wykoszonymi przejściami. Byłby to typowy sad jakich wiele, gdyby nie to, że przez jego środek płynie w kamiennym korycie ze stopniami - strumień. Rozwiązanie to jako żywo przypomina barokowe ogrody włoskie.

Schodząc z tarasu przed domem schodami, których strzegą dwa wielkie cisowe stożki, czeka nas kolejna atrakcja w postaci dużego, prostokątnego stawu i reprezentacyjnego trawnika, z zakątkiem do posiadywania z ławką pod wielkim starym dębem.

Cały trawnik otoczony jest typowymi angielskimi bylinowymi rabatami. Takie rabaty są jeszcze w kolejnej części ogrodu, zbudowane na skarpach, kipiące wprost kolorami kwiatów. Bardzo starannie wykończone są „kancikami”, ale te kanciki zrobione są dobre 20 centymetrów nad ziemią w której rosną rośliny, co sprawia że rabaty znajdują się jakby w „dołku”. Myślę że trochę takie rozwiązanie utrudnia koszenie, chociaż nie dało się tego zauważyć, bo trawa wystrzyżona była perfekcyjnie i idealnie zielona, mimo że wiosna w Anglii zeszłego roku była sucha. Wszystkie rabaty bylinowe wyłożone są ściółką z przekompostowanego obornika, to tłumaczy powód dla którego rośliny tak bujnie rosną.

Czy można sobie wyobrazić prawdziwie angielski ogród bez ogródka ziołowego? Otóż – nie można, zatem ogród ziołowy w Coton Manor utrzymany jest w stylu klasycznym, w którym rabaty z ziołami otoczone są bukszpanowymi żywopłocikami a ścieżki wysypane beżowym żwirem. Elementem niezbędnym w takim ogrodzie jest ławka z pergolą, na której można przysiąść i wdychać woń ziół.

Jednak najpiękniejsze miejsce w tym ogrodzie, to zakątek położony na trawiastej skarpie, w którą wbudowana jest półkolista ławka z widokiem na te cudowne, kolorowe angielskie rabaty, wielką łąkę i całą przestrzeń już poza granicami ogrodu, widoczną z góry.

Są ogrody do których chciałabym wrócić. Coton Manor Garden zdecydowanie do nich należy. Nie ukrywam, że takie miejsca działają na mnie magicznie, uspokajająco, dają poczucie, że najlepiej byłoby mi zostać tam na zawsze i skłaniają do marzeń pod tytułem „Trwaj chwilo, trwaj, chwilo jesteś piękna…”