Ogrody rodzinne to nowy, popularny i potrzebny trend w naszej ogrodniczej teraźniejszości.

Po budowie domu dla licznej rodziny z dziećmi, powinno się zaprojektować ogród zupełnie inny niż dla samotnych ludzi. Ogród, który zapewni dzieciom bezpieczne i atrakcyjne miejsce, gdzie mogą być otoczone przez rośliny i odkryć uciechy bycia w nim. Udany i przynoszący radość, taki który zadowoli wszystkich członków rodziny. Dlatego nie obędzie się bez konstruktywnej rozmowy, rozważenia i ustalenia wszystkich potrzebnych urządzeń, elementów i roślin oraz ważnych funkcji w ogrodzie, aby wszyscy domownicy byli zadowoleni.

Ogród rodzinny powinien zawierać w swoim programie:

• plac zabaw
• kącik do odpoczynku
• miejsce spożywania posiłków (taras, altana itp.)
• rabaty do uprawy roślin ozdobnych
• warzywnik
• domek gospodarczy

Kluczem do sukcesu jest planowanie.

Przed przystąpieniem do tworzenia ogrodu, najlepiej rozejrzeć się po działce, jej granicach, czy rosną już jakieś żywopłoty, wysokie drzewa zapewniające cień. Należy pomierzyć działkę, nanieść wszystko co już istnieje, kwiaty i krzewy. Jeśli to będzie konieczne, w dalszym ciągu realizacji ogrodu będziemy je mogli przesadzić w razie potrzeby.

Projektowanie ogrodu przy skromnym budżecie

Aby zaoszczędzić pieniądze można zaprojektować duży obszar trawnika, a po bokach rabaty. Trzeba naszkicować je i naradzić się wspólnie z rodziną. Jednak bardzo przydaje się kompostownik, patio, plac zabaw i warzywnik. Rośliny ozdobne mniej, gdyż służą głównie podziwianiu i dekoracji, mogą też przyciągać motyle, ale nie przyniosą nam wymiernych korzyści w postaci osobiście wyprodukowanego pożywienia (świeże i zdrowe warzywa), co przyniesie nam duże oszczędności i satysfakcję. Dlaczego więc nie skorzystać z okazji i nie spędzić czasu z rodziną w warzywniku?

Kiedy byłam małą dziewczynką, moja mama zawsze miała na podwórku pod ręką warzywa. Mimo, że już nie pamiętam jakie dokładnie (na pewno marchew, buraczki, ogórki), ale obserwując jej pracę marzyłam o swoim ogrodzie warzywnym i dorastałam świadoma ogrodniczych zajęć.

Tanie i darmowe rośliny

Aby obniżyć koszty możemy poprosić sąsiadów, znajomych i rodzinę do oddania sadzonek lub nawet wymiany własnych sadzonek z innymi. Obserwujemy też posezonowe zniżki w centrach ogrodniczych i sklepach dla majsterkowiczów. Często są bardzo korzystne wyprzedaże roślin, albo wyposażenia. Nie pogardziłabym też ofertą na pchlich targach i kiermaszach urządzeń używanych, gdzie często możemy trafić na dobre okazje.

Szybko rosnące rośliny

Do takich roślin należą następujące warzywa: szpinak, groch, sałata, fasola, ziemniaki, botwina, pomidory i ogórki. Z bylin można wymienić czosnek (Allium), szafirek (Muscari), rozchodnik (Sedum), funkie (Hosta), trawy ozdobne, paprocie, bodziszek (Geranium), powojniki (Clematis) a z doniczkowych sezonowych pelargonie i fuksje. Warto posadzić też pachnące rośliny, które wypełnią ogród zapachem: wiciokrzewy, lawendę i budleję a także łatwe w uprawie zioła: szałwię, miętę, szczypiorek, tymianek i bazylię.

Inne wskazówki

Dzielenie dużych roślin na mniejsze sadzonki i wypełnianie nimi ogrodu, sianie z nasion , które są tanie. Sadzenie roślin odpornych na suszę, a zatem mało wymagających.

Niewielka działka

Jeśli działka jest niewielka, to dobrze jest posadzić rośliny o jadalnych owocach, karłową jabłoń, gruszę lub borówki amerykańskie.

Zagrożenia w ogrodzie

Ogród z twardymi nawierzchniami nie jest odpowiedni dla małych dzieci. Jeśli na powierzchni znajduje się duża przestrzeń z twardych materiałów, a budżet jest zbyt napięty, trzeba je w większej części usunąć i pokryć korą lub zrębkami drewnianymi lub specjalną matą z gumy. Dla rodziny wystarczy utwardzone małe patio lub taras. Nie ma to jak trawnik, miękki jak poduszka, który jest bezpieczny w razie upadku i dobry do zabawy.

Do niebezpieczeństw należy także zaliczyć stawy, bo małe dziecko nie potrzebuje wiele wody, aby doszło do nieszczęścia. Stawy powinny być ogrodzone lub pokryte czymś, albo zamiast lustra wody można zainstalować małe, kamienne źródełko.

Kwietniki z kolczastymi roślinami na krawędziach również nie są wskazane. Należy też wyeliminować rośliny trujące (naparstnica, cebulki narcyzów i hiacyntów, azalie, łubiny, złotokap, cis, oleander, wisteria - nasiona i strąki, ligustr, psiankowate) i takie, które mogą zranić czy ukłuć przy dotyku (niektóre ostre trawy, ostrokrzew, róże, berberysy), albo tak je przycinać, aby nie były w zasięgu ręki.

Naprawiamy płytki, aby dziecko się nie potknęło, usuwamy małe kamyki, aby nie uległo zadławieniu. Środki chemiczne czy ostre narzędzia zamykamy w szopie, nie pozwalamy dzieciom na dostęp do nich. W czasie upałów zapewniamy dzieciom kapelusze przed słońcem i wodę do picia.

Czy łatwo uprawiać ogród?

Sadzenie i pielęgnacja ogrodu jest podobne do opieki nad wychowywaniem swoich dzieci. Oba wymagają uwagi i opieki aby się rozwijać. Ale też powinniśmy się nimi cieszyć.

Ogrodnictwo w doniczkach

Dzieci będą się cieszyć nawet jeśli damy im do dyspozycji uprawę warzyw w donicach na tarasie. Możemy im robić zdjęcia i pomagać robić notatki począwszy od planowania aż do zbiorów. Nie zapomnijmy o podaniu imion, wieku i roku tych wydarzeń. Taka dokumentacja będzie ważna dla obecnych i przyszłych pokoleń. Dajemy też do dyspozycji własne narzędzia ogrodnicze.

Robienie rozsady z nasion

Nasiona można wysiewać do zwykłych pojemniczków po jogurtach, potem gdy roślinki podrosną, pomożemy dzieciom posadzić je w ogrodzie do dalszej uprawy.

Nauka cierpliwości

Cierpliwość może być potrzebna, gdy dzieci są w ogrodzie. Będą one rozrzucać nasiona, biegać, deptać rośliny. W zależności od wieku pokazujmy im, co robić, a najmłodsze niech tylko kopią w ziemi. Dzieci muszą się przy tym bawić. Rozpoczynamy pracę w ogrodzie, pokazując dzieciom, jak to działa. One uczą się obserwując, jak inni wykonują poszczególne prace. Będą zaskoczone, gdy cokolwiek im się uda.

Pierwsze zbiory

Nadszedł czas zbiorów. Możemy pokazać i pomóc dzieciom wybrać kilka dojrzałych warzyw, a także zaplanować kolację. Cała rodzina będzie dumna z tego, co wykonała wspólnie. Smak tych wspomnień pozostanie na długo w ich pamięci, a także przygotuje młodego człowieka do dbania o siebie i swoją rodzinę w przyszłości.

Umieszczanie poidełek i karmników dla ptaków uczy dzieci pomagać innym, dbać o przyrodę i poznawać rodzime gatunki zwierząt.

Patrząc na ogrody rodzinne myślę, że potrzebna jest także przestrzeń do gier i zabaw oraz spożywania posiłków, wystarczająco duża, aby pomieścić stół i krzesła, z miejscem na grilla, a nawet kuchnię na świeżym powietrzu. Dzieci mogą być też zachęcane do podejmowania niektórych rodzajów zajęć nawet z dziedziny budownictwa np. budowy miejsc do wspinaczki, mocowania sznurów, planowania tych miejsc.

Bezpieczny plac zabaw

Powierzchnia placu zabaw może być wyposażona w duże elementy. W zależności od budżetu, możemy zainstalować sznury i konstrukcje do wspinaczki, domek, huśtawkę, trampolinę, piaskownicę. Piaskownica powinna mieć pokrycie w celu uniknięcia kotów używających ją jako WC. Drabinki i domki powinny być z dala od twardej nawierzchni i niezbyt blisko murów, płotów lub bardzo okazałych krzewów. Jeżeli przestrzeń jest ograniczona, niektóre elementy mogą również zostać dołączone poprzez dostosowanie pergoli lub podobnej konstrukcji ogrodowej, Fajnie jeśli to wszystko jest kolorowe i wesołe. Sztuczka z dobrym ogrodem dla rodziny polega na stworzeniu projektu, który nie tylko dobrze wygląda, ale jest bardzo praktyczny. Przede wszystkim, ogród musi zaspokoić potrzeby każdego z Was, Waszych dzieci i przyjaciół.

Zapewnienie miejsca z wodą do chlapania

Jednym ze sposobów wstępnego mycia po ogrodowych pracach jest zapewnienie brodzika lub specjalnego ujęcia wody. Polega na zamontowaniu pojemnika i kranu z podłączonym wężem. Mamy fajne miejsce, aby się ochłodzić, dzieci są czystsze i dobrze się bawią. Ile radości mają z tego chlapania wiemy, bo sami byliśmy kiedyś dziećmi.

Oszczędzanie czasu

Najmniej pracy wymagają krzewy. Wiosną wystarczy je przyciąć, a potem poświęcić im czas raz w tygodniu. O ogród najlepiej dbać w sobotę, kiedy rodzina jest razem. Pielimy chwasty, podlewamy, nawozimy kompostem z własnego ogrodu lub organicznym nawozem. Między trawnikiem a rabatami dobrze jest utrzymywać specjalną krawędź, która ułatwia koszenie.

Korzyści

Istnieje wiele korzyści z posiadania ogrodu. Jest to wyjątkowe miejsce. Możemy uczyć dzieci trochę o przyrodzie, trochę o aktualnym stanie naszej planety. Satysfakcjonujące uczucie rośnie z powodu produkcji własnego jedzenia i zaoszczędzenia pieniędzy w tym samym czasie. Uprawa własnej żywności z rodziną może być również świetnym sposobem na tworzenie wzajemnych więzi i codziennych kontaktów. Wspólną nagrodą jest przygotowanie posiłku z własnego ogrodu.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium